ولایت پدر (قرآن)بنا بر تعالیم قرآن پدر بر فرزندان خود در امر ازدواج دختران و بخشیدن نصف مهر دختر مطلقه ولایت دارد. ۱ - ولایت پدر در شریعت حضرت شعیبولايت داشتن پدر بر دختر در ازدواج، در شریعت شعیب (علیه‌السلام): قال إنّى أريد أن أنكحك إحدى ابنتىّ هتين على أن تأجرنى ثمنى حجج فإن أتممت عشرا فمن عندك وما أريد أن أشقّ عليك ستجدنى إن شاء اللّه من الصَّلحين. (شعيب) گفت: من مى‌خواهم يكى از اين دو دخترم را به همسرى تو در آورم به اين شرط كه هشت سال براى من كار كنى، و اگر آن را تا ده سال افزايش دهى محبتى از ناحيه تو است، من نمى‌خواهم كار سنگينى بر دوش تو بگذارم و ان شاء اللَّه مرا از صالحان خواهى يافت. ۲ - ولایت در ازدواج دخترولایت ولىّ و پدر، در ازدواج دختر: وإن طلّقتموهنّ من قبل أن تمسّوهنّ وقد فرضتم لهنّ فريضة فنصف ما فرضتم إلّاأن يعفون أو يعفوا الّذى بيده عقدة النّكاح وأن تعفوا أقرب للتّقوى ولاتنسوا الفضل بينكم إنّ اللّه بما تعملون بصير. و اگر زنان را، پيش از آنكه با آنها تماس بگيريد و (آمیزش جنسی كنيد) طلاق دهيد، در حالى كه مهرى براى آنها تعيين كرده‌ايد، (لازم است) نصف آنچه را تعيين كرده‌ايد (به آنها بدهيد) مگر اينكه آنها (حق خود را) ببخشند، يا (در صورتى كه صغير و سفیه باشند، ولى آنها، يعنى) آن كس كه گره ازدواج به دست اوست، آن را ببخشد. و گذشت كردن شما (و بخشيدن تمام مهر به آنها) بپرهيزكارى نزديكتر است. و گذشت و نيكوكارى را در ميان خود فراموش نكنيد، كه خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد، بيناست! در احتمالى منظور از «بيده عقدة النّكاح» ولىّ است كه پدر و جدّ مى‌باشد. ۳ - ولایت در گذشت از نصف مهرولايت پدر و ولىّ بر گذشت از نصف مهر زن مطلّقه، در صورت عدم آمیزش شوهر با او: وإن طلّقتموهنّ من قبل أن تمسّوهنّ وقد فرضتم لهنّ فريضة فنصف ما فرضتم إلّاأن يعفون أو يعفوا الّذى بيده عقدة النّكاح وأن تعفوا أقرب للتّقوى ولاتنسوا الفضل بينكم إنّ اللّه بما تعملون بصير. و اگر زنان را، پيش از آنكه با آنها تماس بگيريد و (آميزش جنسى كنيد) طلاق دهيد، در حالى كه مهرى براى آنها تعيين كرده‌ايد، (لازم است) نصف آنچه را تعيين كرده‌ايد (به آنها بدهيد) مگر اينكه آنها (حق خود را) ببخشند، يا (در صورتى كه صغير و سفيه باشند، ولى آنها، يعنى) آن كس كه گره ازدواج به دست اوست، آن را ببخشد. و گذشت كردن شما (و بخشيدن تمام مهر به آنها) بپرهيزكارى نزديكتر است. و گذشت و نیکوکاری را در ميان خود فراموش نكنيد، كه خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد، بيناست! در احتمالى منظور از «بيده عقدة النّكاح» ولىّ است كه پدر و جدّ مى‌باشد. ۴ - ولایت پدر در زمان جاهلیتولايت پدر بر فرزندان خود، در دوران جاهلیّت: يتورى من القوم من سوء ما بشّر به أيمسكه على هون أم يدسّه فى التّراب ألا سآء ما يحكمون. از قوم و قبیله خود بخاطر بشارت بدى كه به او داده شده متواری مى‌گردد (و نمى‌داند) آيا او را با قبول ننگ نگهدارد، يا در خاک پنهانش كند؟ چه بد حكمى مى‌كنند؟! ۵ - پانویس۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن،ج۷، ص۲۰۲، برگرفته از مقاله «ولایت پدر». |